Sanat Kritik’te yayımladığımız Naci Sadullah’ın 1936 yılında Son Posta gazetesinde yaptığı “en iyiler” anketinin sorularını, son 20 yıldaki edebiyat ortamımız hakkında fikir sahibi olmak için günümüzün edip ve muharrirlerine sorduk. Ankete katılan herkese çok teşekkür ederiz.
Figen Şakacı, İbrahim Yıldırım , Asuman Susam ve Eyüp Tosun’un ardından Meltem Gürle’nin cevapları burada.
Meltem Gürle’nin Cevapları
2000’li yıllarda:
- En Kuvvetli Şair Kimdir?
BİRHAN KESKİN
Cemal Süreya, Yunus Emre’nin Türkçenin süt dişleriyle konuştuğunu söyler. Ben de Birhan Keskin’in Türkçenin yirmilik dişleriyle yazdığını düşünüyorum. Bilgelik dişleri bunlar. Her zaman en doğru sözcükleri bulup çiğneyen ama ağrısı da hiç kesilmeyen dişler. Başkası olsa söküp atar, dertsiz gamsız yaşardı. Birhan Keskin öyle yapmıyor. O ağrıdan şiir yapıyor.
En İyi Şiiri Hangisidir?
PENGUEN, PENGUEN 2
Birhan Keskin’in birçok iyi şiiri var. Hatta mükemmel şiirleri var. Ama Penguen bambaşka. Aşkın ne kadar korkunç bir şey olduğunu bundan daha iyi anlatan bir başka şiir var mı bilmiyorum. Ama sadece incinenler için değil. Hatta özellikle incitenler için. Öyle ya, kim bağışlayabilir bizi?
- En Büyük Hikâyeci Kimdir?
ŞULE GÜRBÜZ
Gürbüz’ün üç öykü kitabına yayılan karakterlerinin hemen hepsi, dünya ile aralarındaki mesafeden kaynaklanan bir yersiz-yurtsuzluk hali içinde yaşıyorlar. Dünyayı isteyip de alamamış değiller. Onu kendilerine değer bulmamışlar belli ki.
Hem meselesi hem de onu dile getiriş biçimi açısından özgün bir yazar, Gürbüz. Eşi benzeri yok.
- En İyi Hikâyesi Hangisidir?
AKILSIZ ADAM
Gürbüz’ün karakterleri dünyaya sadece mesafeyle değil, belirgin bir horgörü ile bakıyorlar. Akılsız Adam da bu karakterlerin prototipi gibi. Dostoyevski için Yeraltı Adamı ne ise, Gürbüz için de Akılsız Adam o. Diğer bütün karakterler bunların cebinden çıkmış. Onun için belki de en önemli sözünü Akılsız Adam’a söyletiyor, Gürbüz: “İhtiyar coşkusuz ölür, genç eğer ölürse coşkuyla ölür. İtiraf edeyim, gençken ölmeyi çok isterdim. Coşkuyla ölmek isterdim. Kendi gözümde kendim ancak böyle tam ve gerçek olabilirdim.”
- En Kuvvetli Romancı Kimdir?
AYHAN GEÇGİN
Ayhan Geçgin’in elinde sözcükler birer oyun aracı olmaktan çıkıyor ve hüküm gücünü yeniden kazanıyor. Söz tasarruflu kullanılıyor, metin dolambaçlı yollarda kaybolmuyor, kitap ile dünya arasındaki derin uçurum kapanır gibi oluyor. Geçgin, bir romancı olarak çıktığı uzun yürüyüşün her adımında evrensel olanın ağırlığını sırtında hissediyor, okuyucuya da hissettiriyor. Onu büyük bir romancı yapan da bu.
- En İyi Romanı Hangisidir?
SON ADIM
Kurgusu, karakteri, meselesi ve bakış açısına dair sayfalarca yazılabilir. Yazıldı da zaten. Sadece şu alıntı bile Son Adım’ı unutulmaz kılmak için yeter de artar: “…insanı içler acısı bir şeye, bir paçavraya, acı çeken, acıdan başka bir şey bilmeyen bir şeye, küçültülmüş bir şeye, bir zavallıya, bir hiçe çevirmek istiyorsunuz. Ama ne yaparsanız yapın insanı bir hiçe indirgeyemezsiniz. Gerçeği mi istiyorsunuz, işte gerçek: İnsanın içinde ölümsüz bir şey vardır. İnsanın içinde yok edilemez bir şey vardır…”
