Dilek Büyük
Fransız illüstratör Olivier Tallec’in yazdığı ve çizdiği Koyunlar Kralı 1. Louis 2014’te yazılmış, 2017’de Türkçe’ye çevrilmiş.
Hakkında yazdığım diğer pek çok resimli kitap gibi bu da hem küçüklere hem büyüklere göre bir kitap. Ama belki bu kez ibre azıcık daha büyüklere doğru dönmüş olabilir.
Sürüsüyle otlamakta olan koyun Louis rüzgârın ayaklarının önüne attığı bir taçla karşılaşır. Şaşırır. Alıp başına geçirir ve olur “Koyunlar Kralı 1.Louis”. Eh, kral olunca bunun gereklerine de sahip olması gerekir. Önce bir dal parçasından âsâ edinir. Sonra bir taht, büyük bir kral yatağı. Neyse ki, tebaası hazırda vardır, çünkü ara sıra halka seslenmesi için tebaa da şarttır. Kral olmak kolay değildir, düşünmesi gereken çok şey, giderilecek epey eksik vardır. Mesela avlanması için bölgede olmayan hayvanları getirtmek, bahçede dolaşabilmesi için bahçıvanlara bahçe yaptırmak, sarayında gönlünü şenlendirecek sanat gösterileri düzenletmek, bağlılıklarını bildirecek hayvanları huzurunda kabul etmek gibi. Sonra halkına da çeki düzen vermesi gerekir. Koyunları uygun adım yürümeye zorlamak, etrafında sadece güzel koyunların bulunmasına izin vermek, güzel olmayanları krallığından uzaklara göndermek… Tüm bunları yapıp, düzeni sağlamışken tacı getiren rüzgâr beklenmedik bir anda yeniden esince taç başından uçup gider. Ve 1.Louis yeniden koyun Louis oluverir.
Kitapta toplam yirmi cümle var. Tallec bu yirmi cümle ile güç sahibi olmak, bir güç sahibi olarak hırsa yenik düşmek, açgözlülük, adalet ve adaletsizlik, haklar ve görevler gibi neredeyse iki cümleye bir tema düşecek bir metin yazmayı başarmış. Üstelik mizah duygusu hayli yüksek bir metin. Yalınlığına rağmen okurun aklına her seviyeden tanıdık Louis’ler getirmeyi başarıyor. Küçük okurların kolaylıkla okuyup, anlatılan karakteri kolaylıkla somutlaştırabilecekleri masalsı bir öykü. Yetişkin okur için resimli çocuk kitaplarının en önemli işlevlerinden biri “hatırlatıcı” olmalarıdır. İşte Koyunlar Kralı 1.Louis bize de okulumuzda, işyerimizde, yaşadığımız binada ya da ülke siyasetinde görebileceğimiz örnekleri gülümseterek hatırlatıyor.
Az sayıda kullanılan cümleleri çizimler tamamlamış. Öykünün ruhuna uygun olarak özellikle esprilerin bir kısmını çizimle aktarmayı tercih etmiş Tallec. Bu da özellikle küçük okurların zevkli bir görsel okuma yapmasını olanaklı kılmış. Kitabın son sayfası aslında biraz sürpriz sonlu ve “devamı gelecek” denilen türden. Son sayfada yazı yok. Tacını kaybeden Louis artık yeniden sıradan bir koyun olarak sürüsüne karışmış, rutin hayata dönmüştür. Sürpriz, sağ sayfanın alt ucunda kendini gösterir. Her nasılsa –belki yine rüzgârın marifetiyle, belki tesadüfen yerde bulmuştur- başına geçirdiği taçla sürüye doğru yürüyen bir kurt gösteriyor bize Tallec. Kendisi anlatımını burada noktalıyor ama okura hayal etmeye devam etmesini söylüyor. Koyunun krallığı böyle yaşandıysa bir kurtunki nasıl yaşanır?
Tabii bir de hiçbir şeyin kalıcı olmadığını hatırlatıyor bu hikâye okura. Rüzgârla gelen krallığını yine bir başka rüzgârla kaybeder Louis. Dünyada örneği çok görülen bir siyasi sonuç bu. Küçük okurlar içinse final masal formuna uygun tasarlanmış. Adalet finalde yerini buluyor, hak edilmeden kazanılan yitiriliyor.
Velhasıl, gören gözlere çok şey anlatıyor Olivier Tallec.
Yazan ve Çizen: Olivier Tallec
Çeviren: Esra Okutan
Hep Kitap
