Ölümünün Ellinci Senesinde “Suat Derviş”

Neslihan Cangöz, Suat Derviş’in Çöken İstanbul adı altında bir araya getirilen röportaj serisi üzerinde duruyor. Suat Derviş, bu kitapta kent yoksullarına mercek tutar. Onların nasıl koşullar altında yaşayıp çalıştığını gösterir. 1930’lu yıllarda Cumhuriyet ve Tan gazetelerinde yapılan röportajlarda Derviş, kumaşçılarla, lokanta sahipleriyle, kasapla, bakkalla, veremlilerle, yoksul hanlarda, bekar odalarında yaşayanlarla, iş kazalarına uğrayanlarla, yan kesicilerle, terzilerle, sirkecilerle konuşur. Cangöz bu konuşmalardan yola çıkarak, Derviş’in ruh ikizinin günümüzde Latife Tekin ve Pınar Öğünç olabileceğini söylüyor. […]

Deniz Yüce Başarır, Suat Derviş’in Son Telgraf gazetesinde yayımlanan Yeniden Yaşayabilseydik romanından hareketle yazarın biyografisi ile kitapta ele aldığı karakterler arasındaki paralellikler üzerinde duruyor. Yaşadığı devrin popüler figürlerinden biri olan Suat Derviş, çalkantılı yaşantısı boyunca birçok badireler atlatmış, özellikle de eşi Reşat Fuat Baraner’in tutuklanmasının ardından yurt dışına giderek çalışmalarına Almanya’da devam etmiştir. Deniz Yüce Başarır, Suat Derviş’in Yeniden Yaşayabilseydik romanını tam da hayatında bu denli büyük değişiklikler söz konusuyken kaleme aldığını belirtiyor, bu sancılı sürecin de romana sirayet ettiğine dikkat çekiyor. […]

Serpil Çakır, Suat Derviş’in gazetecilik serüveninden ve uzun yıllar boyu sürdürdüğü sokak röportajlarından bahsediyor. Atölye emekçilerinden seks işçilerine, kimsesiz çocuklardan göçmenlere kadar 1930 ve 40’lı yıllar boyunca birçok kişiyle röportaj yapan Suat Derviş, yaşadığı devrin sesini duyuran yazarlardan birisi olmasıyla da dikkat çekiyor. “Onun yaşam uğraşları ve kitaplarını, Türkiye ve dünyadaki siyasal ortamla beraber düşünmek gerekir,” diyen Çakır, Derviş’in “özellikle demokrasinin kesintiye uğradığı dönemlerde bu durumdan payına düşeni aldığını” ifade ediyor. Uzun yıllar sürdürdüğü gazetecilik faaliyetleri boyunca Derviş, kadın sorunlarından dış siyaset haberlerine, konferans ve kongre haberlerinden ülke gündemine kadar birçok farklı konuyla ilgilenmesiyle de devri için özel bir profil çiziyor. […]